تعیین پهنای آشیان بوم شناختی غذایی پلنگ ایرانی Panthera pardus saxicolor در منطقه حفاظت شده کوه بافق

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، صندوق پستی: 4111

2 گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: 15739-49138

چکیده

پلنگ ایرانی یکی از بزرگ‌ترین زیرگونه ‌های پلنگ در دنیا محسوب می‌ شود که در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در معرض خطر انقراض CR معرفی شده است. امروزه جمعیت پلنگ ایرانی در فلات ایران به شدت کاهش یافته و به جمعیت‌ های لکه ‌لکه و منزوی از یکدیگر تبدیل شده است. منطقه حفاظت شده کوه بافق در میان فلات مرکزی ایران یکی از خشک‌ ترین زیستگاه‌ های پلنگ ایرانی است که جمعیت مطلوبی از این گونه را هم‌ چون یک جزیره حفظ کرده است. از آن جایی که اغلب گوشت ‌خواران به ‌واسطه رژیم غذایی‌شان محدود شده‌ اند بنابراین مطالعه آشیان بوم شناختی پلنگ در این زیستگاه جهت برنامه ‌ریزی حفاظتی از این گونه بسیار حیاتی و جالب توجه می‌ باشد. تاکنون مطالعه ‌ای بر روی آشیان بوم شناختی این زیرگونه صورت نگرفته است. در این مطالعه از روش تجزیه سرگین برای شناسایی طعمه‌ های مصرف شده توسط پلنگ استفاده گردید و با استفاده از دو شاخص لوینز و شانون- وینر پهنای آشیان بوم شناختی غذایی پلنگ محاسبه شد. این مطالعه در طی چهار فصل از تابستان 1391 تا تابستان 1392 به‌ طول انجامید و 127 نمونه سرگین مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع 11 آیتم غذایی در نمونه‌ های سرگین پلنگ شناسایی شد که در این بین کل ‌و بز و سپس قوچ ‌و میش بیش‌ ترین فراوانی حضور73/23 و 20/47 را در رژیم غذایی پلنگ تشکیل می‌ دهند. هم‌ چنین جوندگان نیز فروانی حضور 3/15 قابل توجهی در رژیم غذایی پلنگ دارند. این مطالعه نشان داد که دام اهلی (بز و شتر) نیز مورد تغذیه پلنگ قرار گرفته‌ اند و این امر می‌ تواند تهدیدی جدی برای حفاظت از این گونه در آینده به‌ شمار رود. در منطقه حفاظت شده کوه بافق پهنای آشیان بوم ‌شناختی غذایی پلنگ با استفاده از نمایه‌ لوینز و شانون- وینر به ‌ترتیب 0/11 و 0/48 محاسبه شد. به نظر می‌ رسد که دو عامل تنوع و تراکم پایین طعمه‌ های بالقوه و هم‌ چنین دسترسی‌ پذیری بالای طعمه ترجیحی کل‌‌ و بز باعث کاهش پهنای آشیان اکولوژیک پلنگ در منطقه حفاظت شده کوه بافق شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Trophic niche breath of Persian Leopard Panthera pardus saxicolor in Bafgh protected area

نویسندگان [English]

  • Ali Rezaei 1
  • Mohammad Kaboli 1
  • Sohrab Ashrafi 1
  • Hasan Akbari 2
1 Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O.Box: 4111 Karaj, Iran
2 Department of Fishery, Faculty of Fishery and Environmental Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, P.O.Box: 49138-15739, Gorgan, Iran
چکیده [English]

Leopard population has declined sharply during the past 100 years. Persian leopard (Panthera pardus), categorized as Endangered in IUCN Red List of Threatened Species is the largest felid in Iran following the extinct12 Persian lion (P. leo persica) and Caspian tiger (P. tigris virgata). In order to determine the diet and food habits of the Persian leopard in one of its most important habitat in central Iran, Bafgh protected Iran a two–year study (2012-2013) was conducted. The results of this study, which included analysis of 127 Leopard scats, showed that wild sheep (Capra aegagrus), with a frequency of occurrence of 73.23% is the major prey of the Persian leopard in Bafgh protected area, followed by wild sheep (Ovis orientalis), with a frequency of 20.47%. This study revealed that livestock (domestic goat and camel) fed by Persian leopard that can a serious threat for the Persian leopard in close future. Trophic niche breadth of Persian leopard in Bafgh protected area using Levin’s index 0.11 and Shannon-Winner 0.48 was calculated. Two factors that causes decline of trophic niche breadth of this species includes low density of potential prey and high food availability of wild goat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trophic niche breath
  • Persian leopard
  • Scat analysis
  • Diet
  • Bafgh protected area
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 8، شماره 1
اردیبهشت 1395
صفحه 1-8

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار