بررسی انگل‌های کرمی دستگاه گوارش در جوندگان شهرستان سقز،استان کردستان

رشیدی قشلاق, محسن; توسلی, موسی; اسمعیل نژاد, بیژن

بررسی انگل‌های کرمی دستگاه گوارش در جوندگان شهرستان سقز،استان کردستان

نوع مقاله : زیست شناسی (جانوری)

نویسندگان

¹ دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه، صندوق پستی: 165

² بخش پاتوبیولوژی،دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه، صندوق پستی: 165

چکیده

جوندگان مخازن مهمی برای تعدادی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات هستند که در انتقال و انتشار بیماری های عفونی نقش مهمی ایفا می‌کنند.با توجه به نقش جوندگان در انتقال بیماری به انسان و حیوان این مطالعه به منظور بررسی آلودگی به انگل‌های متازوئن دستگاه گوارش جوندگان در شهرستان سقز، طراحی گردید. در یک مطالعه مقطعی با استفاده از تله‌های زنده گیر، 138 سر جونده (10 سر الوبیکوس لوتسنس، 30 سر میکروتوس سوشیالیس، 49 سر موس موسکولوس، 10 سر رتوس رتوس، 7 سر مریونس لیبیکوس و 32 سر رتوس نروژیکوس) از شهرستان سقز صید و از نظر آلودگی به کرم‌های انگلی دستگاه گوارش مورد بررسی قرار گرفتند. 58 درصد از جوندگان آلوده، حداقل به یک گونه کرم انگلی بودند. میزان آلودگی در گونه‌های مختلف به ترتیب 90 درصد در میکروتوس سوشیالیس، 85/7 درصد در مریونس لیبیکوس،70 درصد در الوبیکوس لوتسنس و رتوس رتوس، 46/9 درصد در رتوس نروژیکوس و 36/7 درصد در موس موسکولوس گزارش گردید. میزان آلودگی در جوندگان ماده (75%) به طور معنی‌داری بیش تر از نرها (50%) بود (0/005=P). میزان آلودگی گونه‌های مختلف جوندگان به کرم های انگلی به ترتیب عبارتند از: سیفاسیا اوبولاتا 37/7 درصد، آسپیکولاریس تتراپترا 30 درصد، نیپوسترونژیلوس برازیلینسیس 20/3 درصد، سیفاسیا موریس 10/1 درصد، سیفاسیا مزوکریکتی 9/4 درصد، رودنتولیپس نانا 5/8 درصد، پروتوسپیرورا موریکولا 5/1 درصد، هیمنولیپس دیمینوتا 4/3 درصد، کاتنوتنیا پوسیلا 3/6 درصد و نوزاد تنیا تنیهفورمیس 2/2 درصد. نتایج نشان داد جوندگان مخازن مهم انگل‌ها در منطقه هستند. به این دلیل کنترل جوندگان با روش‌های مطمئن بیش از پیش اهمیت دارد. این مطالعه اولین گزارش از وضعیت آلودگی جوندگان منطقه به انگل‌های کرمی دستگاه گوارش می‌‌باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27171388.1396.9.4.10.2

عنوان مقاله [English]

Survey on gastero-intestinal parasitic helminthes in rodents of Saqqez county, Kurdistan province

نویسندگان [English]

Mohsen Rashidi Gheshlagh ¹
Mousa Tavassoli ¹
Bijan Esmaeilnejad ²

¹ Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, PO Box: 165

² Department of Pathobiology, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, PO Box: 165

چکیده [English]

The rodents are an important reservoir for some zoonosis; that play the bold role in the transmission and distribution of disease. According to rodents’ role in transmission of zoonosis, this investigation is designed for study on rodents’gastero-intestinal (GI) metazoan parasites in Saqqez county, Kurdistan province. In a cross-sectional study 138 animals (10 Ellobiuslutescens, 30 Microtussocialis, 49 Musmusculus, 10 Rattusrattus, 7 Merioneslibycus and 32 Rattusnorvegicus) were taken using traps in Saghez. All of samples were evaluated for GI helminthes parasitic infection. 58% of animal were infection any one genus of parasite. The infection rate were reported 90% in Microtussocialis, 85.7% in Merioneslibycus, 70% in Ellobiuslutescens and Rattusrattus, 46.9% in Rattusnorvegicus and 36.7% in Musmusculus. The infection rate in female animals (75%) was significantly higher than males (50%) (p=0.005). The isolated genus were 37.7% Syphaciaobvelata, 30% Aspiculuristetraptera, 20.3% Nippostrongylusbrasiliensis, 10.1% Syphaciamuris, 9.4% Syphaciamesocriceti, 5.8% Rodentolepis nana, 5.1%, 4.3% Hymenolepisdiminuta, 3.6% Cataenotaeniapusilla and 2.2% larval stage of Taenia taeniaformis. Results show that rodents are the important reservoirs of parasites in the region. Therefore, reliable methods to control of rodents are important. This investigation is the first report of rodents’ parasitic infection in studied region.

کلیدواژه‌ها [English]

Helminth
Rodent
metazoan
Gastero-intestinal
Saqqez

مراجع

اسلامی، ع.، 1387. کرم شناسی دامپزشکی نماتودها و آکانتوسفالا. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه تهران. جلد سوم. صفحات 174تا 177.
اسلامی، ع.، 1387. کرمشناسی دامپزشکی سستودها. چاپ چهارم. انتشارات دانشگاه تهران. جلد دوم. صفحات 109تا110.
راستی، س.؛ مؤبدی، ا.؛ دهقانی، ر.؛ درودگر، ع. و اربابی، م.، 1376. اپیدمیولوژی انگل های روده ای موش های صحرایی و خانگی شهرستان کاشان. فصلنامه فیض. شماره20، صفحات 102تا 108.
حسن پور، ح.؛ مولوی، غ.ر، محبعلی، م.، 1392. بررسی انگل‌های کرمی زئونوز در موش‌های رتوس مناطق شهری شمال استان خوزستان. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام. سال21، صفحات 46 تا 52.
غلامی، ش.؛ متول، ف.؛ موبدی، ا. و شهابی، س.، 1381. بررسی انگل‌های کرمی روده ای جوندگان در مناطق شهری و نواحی مرکزی استان مازندران در طی سال‌های 76 الی 78. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران. سال12، شماره 35، صفحات 67 تا 73.
محبعلی، م.؛رضایی، ح.؛فرهناک، ع. و کنعانی نوتاش، ا. 1376. بررسی آلودگی‌های انگلی (کرمی و خارجی) جوندگان شهرستان مشکین شهر و اهمیت بهداشتی آن ها. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران. سال 52، شماره 3، صفحات 23 تا 26.
نعمتالهی،ا.؛ مقدم، غ.؛ جمالی، ر. و نیازپور، ف. 1385. بررسی انگل‌های کرمی و خارجی جوندگان شهرستان تبریز. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران. دوره 61 ، شماره 3، صفحات 265 تا 268.
1. Azizi, K.; Davari, B.; Kalantari, M. and Fekri, S., 2011. Gerbillid Rodents Fauna (Muridae: Gerbillinae) and detection of reservoir hosts of Zoonotic Cutaneous Leishmaniasis using a Nested-PCR technique in Jask City in Hormozgan Province in 2008; Sci. J. Kurdistan. Univ. Med. Sci. Vol. 16, No. 2, pp: 66-76.
2. Dehghani, R.; Seyedi, H.R.; Dehqan, S. and Sharifi,
  H., 2013. Geographical distribution of mouse and mouse borne diseases in Iran. Feyz. Vol. 17, No. 2, pp: 203-219.
3. Dorodgar, A. and Dehghani, R., 2000. A study o wild rodent's fauna and their biological activities in the desert region of Kashan. Feyz. Vol. 4, No. 15, pp: 56-64.
4. Kia, E.B.; Homayouni, M.M.; Farahnak, A.; Mohebali, M. and Shojai, S., 2001. Study of endoparasites of rodents and their zoonotic importance in Ahvaz, South West Iran. Iranian J. Publ. Health. Vol. 30, No. 1-2, pp: 49-52.
5. Kia, E.B.; Shahryary-Rad, E. and Mohebali, M., 2010. Endoparasites of rodents and their zoonotic importance in Germi, Dashte-Mogan, Ardabil Province, Iran. Iranian. J. Parasitol. Vol. 5, No. 4, pp: 15-20.
6. Khaghani, R.; Mohebali, M. and Farivar, L., 2007. The economic and health impact of rodent in urban zone and harbours and their control method. J. Artesh.Univ. Med. Sci. Vol. 4, No. 4, pp: 1071-1078.
7. Nateghpour, M.; Mohebali, M. and Farivar, L., 2015. Endoparasites of Wild Rodents in Southeastern Iran. J. Arthropod-Borne. Dis. Vol. 9, Vo.1, pp: 1-6.
8. Pakdel, N.; Naem, S.; Rezaei, F. and Chalehchaleh,
  A.A., 2013. A survey on helminthic infection in mice (Mus musculus) and rats (Rattus norvegicus and Rattus rattus) in Kermanshah, Iran. Vet. Res. Vol. 4, No. 2, pp: 105-109.