بررسی تنوع گونه ای و تغییرات صید در واحد تلاش ماهی شوریده در تورهای گوشگیر کف دریای عمان سواحل سیستان و بلوچستان

نوع مقاله : علوم جانوری

نویسندگان

گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران

چکیده

 این تحقیق با هدف ترکیب گونه‌ای، فراوانی طولی و صید در واحد تلاش گونه‌های صید شده در تورهای گوشگیر مونوفیلامنت ویژه ماهی شوریده انجام شد. عملیات نمونه‌ برداری طی 20 بار دریاوری در منطقه پسابندر چابهار در فصول پاییز و زمستان و بهار 1393 و توسط قایق صیادی (مجهز به 4 طاقه تور به طول 360 متر، ارتفاع آویخته تور 4/4 متر، اندازه چشمه کشیده 73 میلی‌متر) و در اعماق 8-4 متر صورت پذیرفت. در پایان 20 فقره تور اندازی، 1157 قطعه ماهی و سخت ­پوست متعلق به 19 خانواده و 19 گونه در دوره مطالعه ثبت شد. بیش ­ترین فراوانی متعلق به ماهی شوریده (29/1 درصد) بود. بعد از آن به‌ترتیب ماهی کیجار بزرگ (16/98 درصد)، گربه ماهی بزرگ (7/45 درصد)، شینگ ماهی (6/32 درصد) سنگسر معمولی (6/23 درصد)، گوازیم دم رشته‌ای (4/41 درصد) و سایر آبزیان روی هم رفته (29/5 درصد) از ترکیب صید را به‌ خود اختصاص دادند. هم­ چنین نتایج تحقیق نشان داد که در فصل زمستان ماهی شوریده از فراوانی بیش ­تری نسبت به فصل پاییز برخوردار بود. دامنه طولی ماهی شوریده صید شده در کل دوره نمونه‌ برداری بین 50 20/1 سانتی‌متر و بیش ­ترین فراوانی (33/76 درصد) در کلاسه  طولی 40 35 سانتی‌متر بود.هم­ چنین در این بررسی مشاهده شد که 58/82 درصد ماهی‌های شوریده صید شده کوچک ­تر از اندازه  50 Lmاین گونه (40 سانتی‌متر) در منطقه پسابندر و 41/18 درصد ماهی‌ها بالای این اندازه بودند. صید به‌ازای واحد تلاش صیادی ماهی شوریده در کل دوره مطالعه 2994/29 گرم بر طاقه روز به ­دست آمد. بیش ­ترین و کم ­ترین CPUE ماهی شوریده به‌ترتیب مربوط به ماه اسفند به­ میزان 6979 و مهر به ­میزان 1142 گرم بر طاقه روز بود. هم­ چنین میزان صید به‌ازای واحد تلاش برای گونه‌های کیجار بزرگ، گربه ماهی ، سنگسر، پنج ­زاری ماهی مخطط و گوازیم دم رشته‌ای به‌ترتیب 1161/94، 495/69، 418/81، 188/68، 160/69 گرم بر طاقه روز به ­دست آمد. با توجه به نتایج حاصل، افزایش اندازه چشمه تور برای حفاظت از ذخایر پیشنهاد می‌گردد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of species diversity and determine CPUE (catch per unit effort) of commercial fish caught with bottom gillnet in the Oman Sea (Sistan-Baluchistan coast)

نویسندگان [English]

  • Yousef Paighambari
  • Emambakhsh Sabokzehi
  • Mohammad Saberi
Department of Fisheries, Faculty of Fisheries and Environment, University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate catch per unit of effort (CPUE), length frequency, and catch composition of Croaker monofilament gillnet in fishing grounds of pasabandar during 2013 and 2014 fishing seasons. Sampling operation was done in depth of 4-8 meters by a 23 feet fishing boat. The length and mounted height of net were 100 yards and 4.4 meters respectivity. Stretched mesh size was 73mm respectivity. Overall 1157 fish and shellfish identified that belonged to 19 family and 19 species. Otolithes ruber was dominant (29.1%) catch composition was included, Saurida tumbil (16.98%), Arius thallassinus (7.45%), Ephippus orbis (6.32%), Pomadasys kaakan (6.23%), nemipterus japonicus (4.41%) and other marine organisms (29.5%). The results of this study showed that croaker was dominant in winter against to other seasons. Length frequency of croaker was between 20.1 to 59 centimeters during fishing seasons, The high frequency (33.76%) belonged to length classes 35-40 centimeters. The results showed that 58.82% of croakers were less than LM50% (40 centimeters for croaker) however, 41.81% were more than LM50%. Overall, catch per unit of effort for croaker was 2994 gram.net.day. The highest and lowest CPUE for croaker belonged to March (6979 g.n.d) and October (1142 g.n.d). In order to protection of stocks, mesh size increasing suggested.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Otolithes ruber
  • Catch per unit effort
  • Length frequency
  • Pasabandar
  1. آژیر، م.، 1384. گزارش نهایی پروژه برخی از خصوصیات زیستی سه گونه شوریده، حلوا سیاه و سنگسر کاکان به ­منظور بهینه ­سازی فصل صید در دریای عمان. 108 صفحه.
  2. آژیر، م.، 1387.بررسی برخی از خصوصیات زیستی ماهی شوریده به ­منظور بهینه­ سازی فصل صید در دریای عمان. مجله علمی شیلات ایران. شماره 1، صفحات 1 تا 10.
  3. اسکندری، غ.؛سواری. ا.، کوچنین، پ. و تقوی، ا.، 1379. بررسی بیولوژی ماهی شوریده در استان خوزستان. مجله علوم و فنون کشاورزی. شماره 2، صفحات 15 تا 25.
  4. اسکندری،  غ.؛ سواری، ا.؛ کوچنین، پ. و تقوی، ا.، 1391. روند ساختار طولی صید، ضرایب مرگ و میر و بهره ­برداری ماهی شوریده در 10 سال گذشته در شمال­ غربی خلیج فارس. مجله علوم و فنون کشاورزی. شماره 3، صفحات 55 تا 63.
  5. امامی، ل.، 1386. محاسبه پارامتر‌های رشد و ارزیابی ذخایر ماهی شوریده در سواحل خوزستان، پایان ­نامه کارشناسی ­ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز. 177صفحه.
  6. تقوی­ مطلق، ا.؛ ابطحی، ب. و حسینی، ه.، 1380. تخمین پارامترهای رشد ماهی شوریده (Otolithes  ruber) در آب‌های استان­ های بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان. مجله علمی شیلات ایران. شماره 4، صفحات 77 تا 86.
  7. دادگر، ش.؛ کیمرام، ف. و ولی­ نسب، ت.، 1390. تأثیر ماهیگیری بر اکوسیستم و جوامع دریایی. انتشارات مؤسسه تحقیقات شیلات ایران. 417 صفحه.
  8. سازمان شیلات ایران. 1391. سالنامه آماری سازمان شیلات ایران 1389ـ1379. سازمان شیلات ایران، معاونت برنامه ­ریزی و توسعه مدیریت، دفتر برنامه و بودجه. 60 صفحه.
  9. صابری. م.، 1392. بررسی ترکیب صید، فراوانی طولی و وزنی و تعیین CPUE (صید به‌ازای واحد تلاش) در تور گوشگیر کف ماهی شوریده (Otolithes ruber) آب‌های ساحلی منطقه جاسک.پایان ­نامه کارشناسی­ ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 91 صفحه.
  10. صادقی،ن.، 1380. ویژگی­ های زیستی و ریخت­ شناسی ماهیان جنوب ایران. انتشارات نقش مهر. 440 صفحه.
  11. ضیائیان ­نوربخش، ه.، 1391. تعیین پروفیل اسیدهای چرب و ترکیبات غذایی موجود در گوشت ماهی شوریده. علوم غذایی و تغذیه. شماره 4، صفحات 77 تا 84.
  12. کمالی، ع.؛دهقانی، ر.؛  بهزادی،س.وجلالی، ک.، 1387.  بررسی برخی از ویژگی­­ های زیستی سنگسر معمولی، شوریده و میش ماهی در آب­ های استان هرمزگان. موسسه تحقیقات شیلات. گزارش نهایی. صفحات 40 تا 53.
  13. محمدخانی، ح. و یلقی، ح.، 1389. ارزیابی ذخایر ماهی شوریده در سواحل ایرانی دریای عمان. مجله شیلات. شماره 1، صفحات 85 تا 94.
  14. نیامیمندی، ن.، 1378. تعیین و بررسی پارامترهای پویایی جمعیت و دینامیک تولیدمثل و مرگ و میر و میزان برداشت ماهی شوریده. پایان­ نامه کارشناسی ­ارشد، دانشکده علوم و فنون دریایی. 114 صفحه.
  15. نیک ­پی، م.، 1377. بررسی و بیولوژی ماهی حلوا سیاه و شوریده در سواحل خوزستان در سال 1377. مجله علوم و فنون دریایی. شماره 3، صفحات 23 تا 33.
  16. Bianchi, G., 1985. Species Identification Sheets For Fisheries Purposes, Field Guide to Commercial Marine and Brackish Species of Pakistan, FAO, Rome, Italy. 263 p.
  17. Capietto, A.; Escalle, L. and Chavance, P., 2014. Mortality of marine megafauna induced by fisheries: insights from the whale shark, the world’s largest fish. Biol Conserv. Vol. 174, pp: 147-151.
  18. Dadzie, S., 2007. Vitellogenesis, oocyte maturation pattern, spawning rhythm and spawning frequency in Otolithes ruber (Schneider, 1801) (Sciaenidae) in the Kuwaiti waters of the Persian Gulf. Marine Science. Vol. 71, pp: 239-248.
  19. Froese, R. and Pauly, D., 2014. FishBase. World Wide Web electronic publication. http://www.fishbase.org, (last accessed: 3 Jan 2014).
  20. Kedidi, S.M.; Fita, N.I. and Abdulhadi, A., 1993. Population dynamics of the king seerfish Scomberomorus commerson, along the In Saudi Arabian Gulf coast. Proceedings of the Expert Consultation on Indian Ocean Tunas. Vol. 312, pp: 76-87.
  21. Sparre, P. and Venema, S.C., 1992. Introduction to tropical fish stock assessment. Part I Manual. FAO Fisheries Technical Paper No. 306.1, Rev. 1.FAO, Rome. 376 p.
  22. Sturges, H., 1926. The choice of a class-interval. J. Amer. Statist. Assoc. Vol. 21, pp: 65-66.